Winnen of verliezen?
In mijn vorige blog beschreef ik twee door Kevin Timmerman gemaakte kunstwerkjes. Het maken van kunstwerken uit munten kent vele vormen. Ook andere kunstenaars hebben zich hierop uitgeleefd, zoals Nono de Wilde Reinhold en Otakar Dušek.1 In beide gevallen zijn die voorbeelden een protest tegen de Tweede Wereldoorlog. Bij de eerste ging het om stil verzet van een opstandige tiener tegen de Duitse bezetter. Ze zaagde koninkrijksmunten uit om er lepeltjes en broches van te maken. Het tweede voorbeeld – uit 2002 – herinnert aan de slag bij Stalingrad in 1942. De zilveren penning toont op de voorzijde een Duitse - en op de keerzijde een Russische munt. De penning is letterlijk doorschoten en het resultaat is hard maar waar: een oorlog kent uiteindelijk alleen maar verliezers.
Nono de Wilde-Reinhold, broche van twee uitgezaagde dubbeltjes. 1942, zilver, 15 x 33 mm (TMNK 17440)
Otakar Dušek, Slag bij Stalingrad in 1942. 2002, zilver (TMNK 12258). De bovenste foto is van de kunstenaar en toont het moment dat de kogel de penning doorboort.
In de numismatische collectie van het museum bevinden zich enkele stille getuigen van oorlogsgeweld. De brand die volgde op het bombardement van Rotterdam in 1940 heeft de hieronder afgebeelde zilveren munten half samengesmolten. De munten zijn afkomstig uit de kluizen van het wisselkantoor van Johan Postema aan de Korte Hoogstraat 23.2 Ze tonen niet alleen de intense hitte (het smeltpunt van zilver ligt op 962 graden Celsius), ze herinneren ook aan het menselijke leed van de gewone burgers, die uiteindelijk de rekening betalen.
Verbrande en samengesmolten munten uit het bombardement van Rotterdam in 1940. zilver (TMNK 12613)
Deze blog is geschreven door conservator numismatiek Jan Pelsdonk op 8 augustus 2022.
Noten
1. Pelsdonk, Jan (2020) Onschuldig verzet, in: De Beeldenaar 44-3; 117-119; Dušek, Otakar & Hans den Hartog Jager (2012) Designing History. Art through the eyes of Otakar Dušek (Haarlem)