ks-004-storm-op-zee — Teylers Museum

ca. 1825


De twee grote zeestukken door de Dordrechtse schilder Johannes Schotel zijn pendanten. Het Woelige water is één van de eerste schilderijen die het museum aankocht. Enkele jaren later maakte Schotel op bestelling een tegenhanger, het Stille water. In de tijd tussen deze twee aankopen, tussen 1825 en 1829, had Schotel zich ontwikkeld tot de belangrijkste zeeschilder in Nederland.

Het eerste doek verbeeldt een stormachtige zee met een gehavende driemaster die op een zandbank stoot. In de voorgrond zoekt een haringbuis onder gevierde breefok een veilig heenkomen. Dicht onder de kust ligt een smak voor anker, de boeg in de wind gekeerd.
Dit kapitale stuk werd destijds als één van Schotels mooiste beschouwd vanwege de natuurgetrouwe weergave van de jagende wolken en het doorschijnende water. De schepen met hun tuigage zijn tot in detail accuraat weergegeven. Tijdgenoten waren blij dat dit werk door Teylers Museum gekocht was, zodat het voor het publiek zichtbaar zou zijn.
In tegenstelling tot het Woelige water straalt het Stille water grote rust uit. Het is windstil en de zeilen van de schepen zijn gehesen om te drogen.

Schotel hield van zeilen. Hij tekende vanaf zijn eigen boeier wat hij zag aan schepen en landschappen. Eén van zijn grote voorbeelden, de zeventiende-eeuwse zeeschilder Willem van de Velde de Jonge, heeft zich ook op die manier in het tekenen naar de natuur geoefend.