Een zeldzame ets van Constable — Teylers Museum

Een zeldzame ets van Constable

Blog door hoofdconservator kunstverzamelingen Terry van Druten

John Constable is vooral bekend als fenomenaal landschapschilder en -tekenaar. Als geen ander kon hij licht, lucht en land verenigen in zijn werk. Zijn wolkenstudies vormen een uniek hoogtepunt in de kunstgeschiedenis. Veel minder bekend is dat Constable ook enkele etsen heeft gemaakt.

Constable was een groot liefhebber van grafische technieken zoals de etskunst. Hij bezat zelf een aanzienlijke verzameling prenten, waaronder zo’n drieduizend etsen en gravures van Nederlandse oude meesters. Zij vormden een voorbeeld en inspiratiebron voor zijn eigen werk. Dit is ook te zien in de etsen die Constable zelf maakte.

Constable leerde etsen in 1797 van zijn vriend J.T. Smith, graveur en later de eerste zogeheten ‘keeper’ van de grafische collectie van het British Museum. De oudst bekende ets die Constable maakte, stamt waarschijnlijk uit die tijd. Het toont een vervallen boerenschuur in de trant van Constables favoriete zeventiende-eeuwse Nederlandse kunstenaars Jacob van Ruisdael en Antonie Waterloo.

John Constable
Een oude vervallen hut, ca. 1800
Ets, 15 x 17,2 cm.
Victoria and Albert Museum, Londen


Het heeft er alle schijn van dat het etsen Constable niet erg beviel voor zijn eigen werk, want hij het duurde jaren voor hij de techniek opnieuw oppakte. Bovendien zijn er slechts drie of vier eigenhandige etsen van Constable bekend. Hij drukte deze af in kleine aantallen, die hij als cadeautjes weggaf. Ze zijn hierdoor tegenwoordig erg zeldzaam.

We zijn dan ook erg blij dat Teylers Museum onlangs één zo’n ets heeft kunnen verwerven. Het stelt de brug van Milford voor, niet ver buiten Salisbury. Op de achtergrond links is tussen de bomen nog net de torenspits zichtbaar van de beroemde kathedraal van de stad, een van Constables geliefde onderwerpen.

John Constable
Gezicht op de brug van Milford met in de verte de kathedraal van Salisbury, 1826
Ets, 13,4 x 19 cm
Teylers Museum, aangekocht in 2021 (KG 2021 003)


Constable baseerde de ets op een tekening die hij zes jaar daarvoor maakte tijdens een van zijn wandeltochten rondom de stad, waar hij regelmatig verbleef bij zijn goede vriend John Fischer, aartsdiaken van de kathedraal van Salisbury. Deze tekening bevindt zich sinds enkele jaren in de verzameling van Teylers, zodat tekening en ets nu voor het eerst in lange tijd weer herenigd zijn.

John Constable
Gezicht op de brug van Milford met in de verte de kathedraal van Salisbury, 1820
Grafiet op papier, 11,5 x 18,5 cm.
Teylers Museum, aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt en de BankGiro Loterij in 2018 (KT 2018 035)

 

Terry van Druten werkt sinds 2008 in Teylers Museum en is sinds 2019 hoofdconservator van de kunstcollecties. Dit blog werd geschreven op 27 mei 2021.