Het Athenaeum Illustre te Amsterdam in 1650 — Teylers Museum

Het Athenaeum Illustre te Amsterdam in 1650

Cornelis Springer (1817-1891) (schilder), 1878


In het gebouw achter de zogenaamde Oude Manhuispoort aan de Amsterdamse Oudezijds Voorburgwal was vanaf 1632 het Athenaeum Illustre gevestigd. Scholieren die van de Latijnse School kwamen werden hier voorbereid op de universiteit. Omdat een provincie destijds niet meer dan één universiteit mocht hebben, waren Hollanders in principe op Leiden aangewezen. Pas in 1878 kreeg Amsterdam haar eigen hogeschool; in dat jaar mocht het Athenaeum Illustre zich omvormen tot de Universiteit van Amsterdam. Het Athenaeum was toen echter al vertrokken uit het hier afgebeelde pand. De Oude Manhuispoort maakt tegenwoordig overigens wel weer onderdeel uit van de universiteit.

Cornelis Springer was in de negentiende eeuw de bekendste schilder van stadsgezichten. Hij had een voorliefde voor historische architectuur, die hij over het algemeen correct probeerde af te beelden. Hij ging zelfs zo ver dat hij archiefonderzoek deed om een reconstructie te maken van verbouwde of verdwenen gebouwen. Zo'n historisch stadsgezicht werd dan verlevendigd met bijpassende figuren in kleding uit die tijd.