1930: Jeanne Bieruma Oosting — Teylers Museum

1930: Jeanne Bieruma Oosting

Blog door collectiebeheerder Kunstverzamelingen Celeste Langedijk

In het vervolg op mijn stukje over een prent uit 1920 spring ik 10 jaar verder naar 1930. Naar een fijne prent van Jeanne Bieruma Oosting (1898-1994).

Bieruma Oosting studeerde aan de school voor Kunstnijverheid te Haarlem en vervolgens aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Daarna verhuisde zij naar Parijs om van 1929 tot ca. 1935 te studeren aan de Académie de la Grande Chaumière.

In deze periode zal zij deze prent gemaakt hebben. De titel van het werk is L’immeuble (Het gebouw) en laat een typisch Parijs’ straatbeeld zien van een gebouw met Franse balkons en op de begane grond een café met luifels.

Voor het maken van deze prent gebruikte zij de ets-techniek. De term ‘etsen’ betekent hier uitbijten met zuur (chemische reactie). Hoe gaat dat praktisch in zijn werk? Een gepolijste metalen plaat (meestal koper of zink) wordt afgedekt met een zuurbestendige soepele (niet zachte!) waslaag. In de waslaag kun je met een kraspen een tekening maken. Vervolgens wordt de plaat in een salpeteroplossing gelegd. Op de plek van de gekraste tekening komt het zuur in aanraking met het metaal en bijt het uit. Hoe langer de plaat in het zuur ligt hoe dieper (en dus donkerder) de lijnen worden. 

In deze uitgebeten lijnen wordt drukinkt gesmeerd. Het papier wordt vervolgens in de lijnen gedrukt door de drukplaat en het papier, afgedekt met een viltlaag, tussen twee stalen rollen door te persen (drukpers). 

Met deze techniek kun je heel precies werken of ervoor kiezen om met het materiaal en de inkt te spelen, zoals bij de prent van Bieruma Oosting het geval is.

Deze prent laat door het gebruik van veel plaattoon (achtergebleven extra inkt) een donker beeld zien. Dit bepaalt grotendeels de sfeer die het beeld oproept. Het lijkt schemerig, het begin van de avond. De lichten in het gebouw en het café zijn aan. Misschien heeft het net geregend en spoeden de wandelende en fietsende figuurtjes huiswaarts na een dag hard werken.

 

L’immeuble, ca. 1930, Jeanne Bieruma Oosting (1989-1994), ets

Celeste Langedijk is sinds 2004 collectiebeheerder Kunstverzamelingen bij Teylers Museum. Dit blog werd geschreven op 3 april 2020.

Lees ook de andere blogs van Celeste: