Brouwerij de Passer en de Valk

Gezicht op de Bakenessergracht 84 te Haarlem van Job Adriaensz Berckheyde, collectie Belasting en Douane Museum 

De twee gebouwen links vooraan vormen de voormalige bierbrouwerij ''De Passer en de Valk''. Op de gevels zijn gevelstenen met de valk en de passer, het beeldmerk van de bierbrouwerij, aangebracht. In de gracht drie boten, waarvan er een ligt aangemeerd voor de spoelingspomp waarop ook een valk is afgebeeld. Onder de pompinstallatie een stapel biervaten en een kuiper die bezig is met het vastslaan van een hoepel om een vat. Dit schilderij is in bezit van het Belasting & Douane Museum te Rotterdam.

Bakenessergracht, Haarlem. Google Streetview 2020.

Dit is de huidige situatie. Het tweede gebouw links is de oude brouwerij inmiddels zonder trapgevel. Dit huis is bewoond geweest door de laatste kastelein van Teylers Museum Jan van Borssum Buisman (1919-2012). Hij was tevens beeldhouwer en conservator van de Kunstverzamelingen. Rechts het kantoorgebouw Zegelwaarden van Teylers Museum gebouwd in de jaren 50. Zegelwaarden was tot begin jaren 90 van de vorige eeuw de postzegelopslag van drukkerij Enschede en de PTT.

Bakenessergracht 84, Haarlem. Google Streetview 2020, gevelsteen met valk en nisje met passer.

De Passer in het open gewerkte nisje en de gevelsteen met de Valk met huif gesitueerd boven de ingang van de Passersteeg naast het huis. De steeg liep vroeger van de Bakenessergracht naar de Damstraat.

Onlangs kocht het Frans Hals Museum een vergelijkbaar schilderij van de jongere broer van Job, Gerrit Berckheyde. Hetzelfde beeld van de gracht vanuit een iets andere hoek.

Gezicht op de Bakenessergracht met de brouwerij De Passer en De Valk, Gerrit Adriaensz Berckheyde, 1662, collectie Frans Hals Museum

Herman Voogd werkt sinds 1992 bij Teylers Museum. Hij is hoofd collectiebeheer van de wetenschappelijke collecties. Dit blog werd geschreven op 21 december 2020