Jaap van der Veen (1947-2022) — Teylers Museum

Jaap van der Veen (1947-2022)

Blog door conservator Jan Pelsdonk

Carla Klein, Portret van Jaap van der Veen. 2003, houtskool op papier, 622 x 480 mm (inv. KT 2013 134)

Op 28 juni 2022 overleed de gedreven verzamelaar Jaap van der Veen op 75-jarige leeftijd. Een groot deel van zijn leven heeft hij in Weesp gewoond. Dat hij die plaats een warm hart toedroeg blijkt duidelijk op de hieronder afgebeelde penning.

Carla Klein, Jaap en Weesp. Zonder jaar (2003), brons, 82 mm (TMNK 16016)

Deze penning is in 2002 ontworpen door de Amsterdamse kunstenaar Carla Klein en in 2003 gegoten bij bronsgieterij Binder in Haarlem. Er was geen speciale reden om deze penning te laten maken; Van der Veen deed dit puur uit genoegen. De voorzijde toont zijn portret naar links, de keerzijde toont een gezicht op Weesp vanaf de Ossenmarkt, met de Vecht, de Sluisbrug en de Sint Laurentiuskerk tussen bomen. links is een ooievaar met een penning in de snavel afgebeeld. Deze verwijst naar Jaap van der Veen als opdrachtgever en zijn interesse in een andere plaats, ’s-Gravenhage, waarvan hij een bijzondere collectie buurtpenningen had aangelegd.

Carla Klein, Familie Van der Veen, bij de 85ste verjaardag van Jaap van der Veen senior. Zonder jaar (2004), brons, 84 mm (TMNK 16040)

Een van de andere deelcollecties besloeg munten die onder Nederlandse invloed geslagen zijn in Azië, zoals Ceylon. Deze interesse zal mogelijk zijn ontstaan door de verhalen van zijn in Soerabaja geboren moeder, Lucia, die eveneens op een penning is afgebeeld. De penning herinnert aan de 85ste verjaardag van Jaap van der Veen senior en toont de familie Van der Veen: op de ene zijde de vader en moeder, Jacobus (Jaap) van der Veen senior en Lucia Jeanne Verstijnen. De andere zijde toont hun twee zoons, vooraan Erik Marinus en daarachter Jacobus Lucien (Jaap).

Henri Pieck, Jacobus Lucien van der Veen. 1952, pastelkrijt op papier, 470 x 310 mm (inv. KT 2013 131)

De twee zoons zijn al eerder vereeuwigd; om precies te zijn in 1952, toen ze werden getekend door Henri Pieck (1895-1972). Deze tekeningen bevinden zich sinds 2013 samen met een serie prenten in de museumcollectie, toen Jaap van der Veen een deel van zijn verzameling aan het museum schonk.

Otakar Dušek wint in 2012 de eerste Jaap van der Veen/Teylers Museum Prize for the Contemporary Art Medal en ontvangt de bijgaande publicatie uit handen van Jaap van der Veen 

De prijswinnaar van 2017, Tetsuji Seta, staand bij zijn geëxposeerde penningen in Teylers Museum (links) en naast Jaap van der Veen (rechts)

Zijn nauwe band met Teylers Museum blijkt duidelijk uit de in 2012 ingestelde penningprijs, de Jaap van der Veen/Teylers Museum Prize for the Contemporary Art Medal. Deze bijzondere, vijfjaarlijkse prijs wordt uitgereikt ter aanmoediging van een kunstenaar die al diverse penningen heeft geproduceerd en wiens werk een belofte inhoudt voor de toekomst. Naast een geldbedrag van 10.000 euro en een tentoonstelling, gaat de prijs vergezeld van een publicatie over het werk van de kunstenaar. In 2012 werd de penningprijs voor het eerst uitgereikt, aan de Tsjechische kunstenaar Otakar Dušek. In 2017 volgde de tweede uitreiking, aan de Japanner Tetsuji Seta.

Later dit jaar wordt de derde prijswinnaar bekend gemaakt; het zaadje dat Jaap van der Veen heeft geplant is inmiddels uitgegroeid tot een prachtige bloem. Hulde!

Deze blog is geschreven door conservator numismatiek Jan Pelsdonk op 23 augustus 2022.