Teylers Ontmoet
14 februari 2016, 13:30 - 16:00
Teylers Museum organiseert in samenwerking met Athenaeum Boekhandel Haarlem een reeks middagen vol interviews met auteurs van recent verschenen boeken over geschiedenis, reizen en natuurwetenschap. De interviews worden afgenomen door Alexander Reeuwijk, publicist en schrijver van reisverhalen en natuurhistorische werken. Teylers Ontmoet vindt iedere tweede zondag van de maand plaats in de historische Gehoorzaal van Teylers Museum.
Deze Teylers Ontmoet staat in het verlengde van de tentoonstelling in het boekenkabinet in het teken van Poolreizen, met als gasten:
- Kees Dekker & Frieda van Essen: De Poolexpeditie van 1882-1883
- Louis Beyens: Het hoge noorden
- Adwin de Kluyver: Terug uit de witte hel
Voorverkoop: 8 euro (incl. koffie/thee in de pauze), op de dag zelf 10 euro. Kaarten zijn verkrijgbaar in de Athenaeum Boekhandel aan de Gedempte Oude Gracht 70 in Haarlem en online.
Programma zondag 14 februari 2016
Inloop: 13.30 uur
Aanvang: 14.00 uur
Einde: 16.00 uur
In het kader van het Eerste Internationale Pooljaar, in 1882, vertrok een expeditie naar West-Siberië. De drijvende kracht achter de onderneming was Buys Ballot, de oprichter van het KNMI. De meteorologische expeditie is echter nooit uitgevoerd. Op de heenreis raakte het schip bekneld en zonk. De bemanning moet overwinteren in de kou en weten ternauwernood en door samenwerking te overleven. Bijna anderhalve eeuw hebben de verslagen, documenten en foto’s onaangeroerd in een doos bij het KNMI gelegen. Tot 2014, toen Kees Dekker en Frieda van Essen het verhaal ontsloten en in een rijk geïllustreerde uitgave publiceerden. Met welke opdracht reisden de onderzoekers naar de Noordpool? Waarom is het verhaal zolang ongepubliceerd gebleven? En welk klimatologisch onderzoek zou er nu moeten worden uitgevoerd?
Louis Beyens
Bijna dertig jaar deed Louis Beyens, emeritus hoogleraar biologie aan de Universiteit Antwerpen, onderzoek op de Noordpool. Hij heeft voornamelijk onderzoek gedaan naar de evolutie en verspreiding van eencelligen boven de poolcirkel. De Arctis lijkt geïsoleerd, maar is het niet. Via land en zee staat het gebied in contact met de rest van de aarde. Vandaar dat ook hier de gevolgen van de klimatologische veranderingen goed zichtbaar zijn. In zijn encyclopedische boek Het hoge noorden geeft Beyens een helder overzicht van de huidige staat van de Noordpool. Heeft hij de regio de afgelopen decennia zien veranderen? Wat zijn de mogelijke gevolgen van de klimaatveranderingen? En kunnen we er nog iets aan doen?
Adwin de Kluyver
De Noordpool heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op ontdekkingsreizigers en ballonvaarders. In 1928 wilde de Italiaanse generaal Umberto Nobile met een gevolg per luchtschip de Noordpool te bereiken. Een prestigeproject dat jammerlijke faalde. De Nederlander Sjef van Dongen ondernam een poging om de gestrande expeditieleden te redden. Hij zocht vier weken, vond ze niet en moest uiteindelijk zelf worden gered, volledig uitgeput. Tot recent was het verhaal onbekend. Nu zijn er een documentaire en twee boeken over Van Dongen gemaakt. Aan de hand van brieven, boeken en documenten reconstrueert historicus en schrijver Adwin de Kluyver de pooltocht van Van Dongen en verweeft het met de politieke situatie in Nederland tussen de twee wereldoorlogen in. Hadden we een echte held nodig?