Linnaeus, Carolus — Teylers Museum

Linnaeus, Carolus

Zweeds natuuronderzoeker (1707 - 1778)

Carl Linnaeus werd geboren als zoon van een tuinier en Lutheraans pastoor in Stenbrohult, Zweden. Van jongs af aan toonde hij een interesse voor planten en hun namen. Hij studeerde medicijnen in Lund en later Uppsala, waar hij vooral planten verzamelde en bestudeerde. In 1731 ging Linnaeus op een botanische en etnografische expeditie naar Lapland. Schilderijen van de jonge Linnaeus in Laps kostuum zijn beroemd geworden.

In 1735 vertrok Linnaeus naar de Nederlanden, waar hij zijn medicijnenstudie aan de universiteit van Harderwijk afrondde. Hij ging naar Leiden waar hij in datzelfde jaar de eerste editie van zijn ‘Systema Naturae’ publiceerde. Zijn hele leven zou hij doorgaan met het verbeteren en verfijnen van dit werk.

Hij promoveerde in de medicijnen in 1735 te Harderwijk, werd lijfarts bij George Clifford op diens buitenverblijf Hartecamp bij Haarlem en ordende er de botanische, mineralogische en zoöologische verzamelingen (1735-1737). Hier schreef hij zijn prachtige ‘Hortus cliffortianus’.

In 1738 keerde Linnaeus terug naar Zweden. Na enkele jaren werkzaam te zijn als dokter, werd hij in 1741 tot hoogleraar in Uppsala benoemd. Daar reorganiseerde hij de botanische tuinen volgens zijn eigen systeem. In 1761 werd Linnaeus geridderd en mocht hij zich Carl von Linné noemen. Na zijn dood werden zijn collecties en manuscripten verkocht aan Sir James Edward Smith. Deze Engelse naturalist richtte de Linnean Society of London op om deze collecties te beheren.

De grootste verdiensten van Linnaeus liggen vooral op het gebied van de rangschikking en het benoemen van de vormen van het leven. Ook voerde hij een korte, vaste, nog steeds gebruikte terminologie in ter vermijding van lange, herhaalde omschrijvingen, zoals corolla (= bloemkroon), stamen (= meeldraad), enz. Hij gaf een duidelijke en scherpe omgrenzing van de plantengeslachten en ordende het plantenrijk volgens een eenvoudig systeem, gebaseerd op de voortplantingsorganen (voornamelijk de meeldraden en de vruchtbeginsels).

De bibliotheek van Teylers Museum bezit een groot aantal werken van de beroemde botanist, waaronder een eerste editie van ‘Systema natura’ uit 1735, Hortus Cliffortianus (1737) en Flora Lapponica.